Kanarya

Kanarya Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Bir kuş satın almak istenildiği zaman önce kuşun ayaklarına bakmak gerekir. Ayakları kuşun yaşını gösterir. Genç kuşların ayakları saydam gibidir. Bir yasındaki kanaryaların ayakları dümdüz ve cilalı gibidir, üç yasına kadar ayaklar köşeli olur ve üç yaşından sonra da küçük pullar ve kabuklarla örtülür. Tırnaklar uzar ve donukluk yoğunlaşır. Mahmuzlar daha belirli olur. Bunlar kuşun yaşlı olduğuna birer ipucu teşkil eder. Bu nitelikteki kanaryalar nesil verme niteliğinden yüzde elli kayıp etmişlerdir. Kuşun ayaklarını ve karın, göğüs bölgelerini muayene edeceğiniz zaman kanaryayı elinize alınız ve karnının üzerindeki tüyleri üfleyerek sağlık durumunu inceleyiniz. Tüylerin arasından karın bölgesindeki derinin rengi ile diğer bölgelerdeki deri renkleri arasında bir fark olup olmadığına dikkat ediniz. Derinin her tarafı aynı renkte ise kanaryanın sağlığının iyi olduğuna karar verirsiniz. Kuşun karnı menekşe moru, şarabi kırmızı renkte ise veya siyah kan damarlarından kalın çizgiler görülürse ve karnı sisse kuşun hasta olduğuna ve ötmeye elverişli olmadığına karar verirsiniz. Sıhhatli ve sağlam bir kuşta derinin rengi vücudunun her tarafında aynıdır ve elin sırtı rengindedir. Kanarya alımında en önemli husus kuşun sağlıklı olması ve iyi ötmesidir. Ayrıca dişinin ayak parmaklarının da sakat olmaması gerekir. Çünkü bu kuşlar iyi yuva yapamaz ve yumurtaya yatamaz daha doğrusu yumurtayı düzgün çeviremez. Kanaryaların Beslenmesi ve Sevdikleri Tohumlar Yabani kanaryalar besin ihtiyaçlarını doğada çeşitli tohum, meyve ve yeşilliklerden kendileri temin ederler. Evcil kanaryaların bu ihtiyaçlarını temin etmek bizlerin görevidir. Beslenme kuş sağlığının ilk şartıdır. Önemli olan iyi nitelikli tohumların zamanında verilmesidir. Tohumların bir kısmı yağlı, bir kısmı unlu ve bir kısmı da serinleticidir. Bunları ihtiyaca göre vermek kuşun her zaman sağlıklı kalmasını sağlayacaktır. Yağlı Tohumlar: Kenevir, Keten, Susam, Şalgam, lahana ve Turp tohumlarıdır. Unlu Tohumlar: İnce yem, Darı, Yulaf ve Bulgur gibi tohumlardır. Sıcak bölgelerde ve yazın yağlı tohumların az miktarda verilmesi lazımdır. Fazla verilmesi kızıştırır ve yağlandırır, kuşları yorar, vaktinden evvel tüy dökümüne girmesine sebep olur. Sıcak havalarda daha çok unlu mamuller verilmelidir. Bilhassa yulaf en serinlik veren bir tohumdur. Soğuk havalarda, kışın yağlı tohumlar daha fazla verilmelidir. Sonuç olarak soğuk mevsimlerde yağlı, sıcak mevsimlerde unlu ve serinletici, çiftleşme zamanlarında da kızıştırıcı tohumlar verilmelidir. Kışın irmikle karıştırılıp mamalık ile verilen Balın büyük faydası vardır. Hem beslenme hem de sağlık üzerinde etkisi çok fazladır. Yemliğe konulacak tohumların tozsuz, temiz ve bozulmamış olmasına dikkat edilmelidir. Yem alırken elinizle kontrol ediniz. Çuvaldan bir avuç alıp inceleyin, elinizde toz kalıyor mu, çok tozlu ise almayınız. Şayet çok tozlu olarak size gelmiş ise ılık bir sudan geçirip derhal kurutulmalıdır. Az kuşu olan için bu uğraşılara girmeden yıkanmış ve sterilize edilerek hazırlanmış toz ve mikroplardan arındırılmış yemi kuşçu dükkanlarında bulabilirsiniz. Yemliklerdeki yemi haftada 2 veya 3 kere kontrol edip, üstünde yem kabukları varsa üflemeli ve taze yem ilave edilmelidir. Aldığınız yemleri plastik kaplar içinde muhafaza ediniz. Yemlere böcek ve karıncalar sarmasın, rutubetten uzak dursun. Kanarya yemi olarak karışımda en çok kullanılan yemlerin resimleri ve açıklamaları aşağıda görülmektedir. Kanaryaların Sevdiği Tohumlar İNCE YEM: Kanaryaların başlıca besin maddelerinden biridir. Uzunca ve açık sarı renklidir. Unlu ve nişasta bakımından zengin proteinli bir besindir. KENDİR: Gri - Yeşil renkte, iri ve yuvarlak yağlı bir tohumdur. Kuvvetlendirici renkli bir madde sağlayan ve cinsel uyarıcı özelliği olan, kızıştırıcı bir tohumdur. Tüylerin çıkmasına yardımcı olur, güçsüzlüğü ve zayıflığı önler. Fazla miktarda verilirse kuşun yağlanmasına sebep olur. Kanaryanın durumuna göre verilmelidir. ŞALGAM: Yuvarlak siyaha yakın koyu mor ve koyu kırmızı renkte tatlı ve yağlı bir tohumdur. Nişastalı ve unlu besinlerle karıştırılarak verilmelidir. Kanaryanın güzel ötümünde iyi bir etkendir. Şalgam tohumu en az bir yıl bekletilmiş olmalıdır. Taze olanlar kanaryanın bağırsaklarında tahrişlere sebep olur. KETEN: Kahverengi, sert kabuklu, uzun biçimli yağlı bir tohumdur. Kireç ihtiva eder. Kemiklerin gelişmesinde, tüy atım devresinde yeni tüylerin oluşmasında yarar sağlar. Ayrıca başka bir faydası da bağırsaklardan dışkıyı temizlemek suretiyle kabızlığa engel olur. DARI: Beyaz ve sarı renkli, yuvarlak unlu bir tohumdur. Özellikle renk kanaryalarının temel besin maddesidir. Tüy atım devresinde önemli rol oynar. Tüylerin parlak ve güzel çıkmasını sağlar. Nişasta ve yağ ihtiva eder. YULAF: İçi sarı, kabuğu beyaz uzun ve biçimli iri bir tahıldır. Kabuğu sert olduğundan kabuksuz olarak verilmelidir. Bileşiminde azot, fosfor ve az miktarda kireç bulunur. Kanaryaların severek yediği besinlerin başında gelir. Serinletici özelliği vardır. NİGER: Uzun ve siyah, parlak renkli yağlı bir tohumdur. Kuvvetlendirici, renkli madde sağlayan ve cinsel uyarıcı özelliği vardır. Ülkemizde yetiştirilmemektedir. Afrika'dan getirilmektedir. Fazla miktarda vermekten kaçınılmalı, hazırlanan mamaların üstüne tuz serper gibi serpiştirilir. Kanaryalara Verilen Mamalar MAMALAR Kanaryanın beslenmesine çeşitlilik katmak, diğer besinlerden sağlayamadıklarını vermek, kanaryada istenilen değişiklikleri sağlamak amacıyla çeşitli mama karışımları oluşturulmuştur. Bunlar kuvvet mamaları ve renk mamaları olarak ikiye ayrılır. KUVVET MAMASI Bir yumurta katı hale gelinceye değin haşlanır. Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir. Buna bir miktar pişmiş yumurtanın beyazından da koymakta yarar vardır. İki bisküvi kuru olarak ezilerek, toz haline getirilir ve yumurtanın içine dökülerek karıştırılır. Bu karışıma yarım çay kaşığı bal, iki damla balıkyağı, biraz bira mayası ve biraz da süt ilâvesiyle kuşun iştahla yiyeceği ve iyi bir gelişim sağlayacağı bir mama elde edilir. Bu mamaların içine, çiftleşme ve tüy dökümü sıralarında yumurta kabuğu tozu veya mürekkepbalığı kemiği tozu karıştırılabilîr. Bu ilâve, kuşun kalsiyum gereksinmesini karşılayacaktır. RENK MAMALARI Doğadaki yabanıl kanarya türlerinin belirli renk özelliklen göstermesine karşın evcil kanarya çeşitleri arasında pek çok çekici renkte kanarya bulma olanağına sahibiz. Bu olanağı bize tanıyan, kanarya yetiştiricilerinin bu yoldaki araştırıcı çaba ve emekleridir. Bu çalışmalar, değinildiği üzere iki temel yönlenme göstermiştir. Bunlardan birincisi, Mendel'in "Kalıtım Kuralları" çerçevesi içinde, belirli bir renkte kanarya elde edebilmek için uygun özellikler gösteren dişi ve erkek kanaryaların çiftleştirilmesi düşüncesine dayanır. Bu çabalar sonunda elde edilen seçkin nitelikli kanaryaların renk özellikleri kalıcıdır ve kalıtımla yine kendi döllerine aktarılabilir. İkincisiyse, özellikle İngiltere'de, kanaryaların renkleri üzerine yapılan kimyasal çalışmalar yönünden olmuş ve bazı özel meşinlerle çok değişik, çekici renkte kanaryalar elde edilebilmiştir. Ancak bunlar, besin rejimlerin özelliklerini veren maddeler çıkartıldığında, tekrar gerçek renklerine dönerler. Ayrıca, suni olarak kazandıkları bu renk özelliklerini, kendi döllerine yalnızca kalıtım yoluyla geçirebilme özelliğine sahip değildirler. Renk Mamaları adıyla anılan, kuşların tüy diplerinde bulunan renk verici maddeleri istenilen yönde etkileyen, vitamince zengin, kuş sağlığına zararsız, renklendirici bu mamalar, kanaryalara iki aylık olduklarında, her gün kanarya başına bir çay kaşığı olmak üzere verilmeye başlanır. Renk mamaları tüy dökümü sırasında artırılabilir, ancak çiftleşme süresi içinde, kuluçka Kanaryaların tüylerinde koyu sarı, kırmızı, tarçıni, portakal renklerini yapay olarak oluşturmak mamalar sayesinde mümkün olmaktadır. Hazırladığımız yumurta mamasına 4–5 damla zeytinyağı, makinada ince çekilmiş kırmızı taze kayın biberinden bir çay kaşığı eklenerek kuşa verilir. Kasım ayından itibaren her gün mamalığa bir kahve kaşığı konularak tatbik edilir. Mamanın yanında kuşa haftada bir defa kenevir, keten ve darıyı biraz fazlaca vermek gerekir, ayrıca bolca yeşillik ve meyvede verilir. Renk mamasına sadece dişilerin yumurtlama döneminde ve yavrular 5–6 haftalık oluncaya kadar ara verilmelidir. Daha sonra yavrularla birlikte kuşlara renk maması verilmeye devam edilmelidir. Mamanın hergün düzenli olarak kuşa verilmesi gerekir, bir gün dahi vermezsek bu kuşun renginde belli olacaktır. YUMURTA MAMASI Bir yumurta katı hale gelinceye kadar haşlanır. Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir içine az miktarda beyazı rendelenerek karıştırılır, iki adet bisküvi ezilerek toz haline getirilerek içine karıştırılır, karışıma yarım çay kaşığı bal, iki damla balık yağı, biraz süt ilave edilir ve kuşa verilir. Ayrıca bu karışıma elma, şeftali, muz gibi meyvelerde rendelenerek karıştırılabilir, fakat elma karıştırılacaksa mamaya balık yağı koymamalıyız çünkü elma ile balık yağı birleştiğinde mamayı bozar. Yumurta ezmesine dövülmüş haşhaş tohumu, kenevir tohumu, rendelenmiş havuç, mangal kömürü tozu, mürekkep balığı kemiği tozu, az miktarda haşlanmış patetes, galeta unu, ezilmiş bisküvi, bal ve süt, badem ezmesi karıştırılarak besleyici ve karışımı zengin bir mama yapabiliriz. Kanaryamıza kuru ekmeklerin üzerine şekerli sıcak süt dökerek yumuşayıp soğumasını bekledikten sonra oluşan karışımı da verebiliriz. VİTAMİNLER Yabani kanaryalar tabiatta serbest olarak meyve, çiçek, at ve ağaçlardan temin ettiği taze gıdaların bünyesindeki vitaminlere metabolizmasının gelişmesine ihtiyacı olan çeşitli vitaminler kendisi serbestçe tedarik edebilir. Halbuki kafes hayatına intibak etmiş bulunan evcil kanaryalarda bu ihtiyaç bakicisi tarafından temin edilir. Verilecek gıdalarda ne cins vitaminin bulunduğunu bilmek gereklidir. Vitamin, vücudun gelişmesine ve hastalıklara karsı direnç artamasana sağlayan bir maddedir. Muhtelif besinlerde çeşitli cinsleri tabii olarak bulunduğu gibi bunların bilhassa ilaçlarda kullanılan sunileri de yapılmaktadır. Vitamin noksanlığından meydana gelen hastalıklara “Avitaminos hastalıkları” denir. Suni olarak yapılan vitaminlerin mama vesaire besinlerde gereklidir. Vitaminlerin belli başlı çeşitleri ve gördükleri vazifelerle hangi besinlerde bulundukları aşağıda gösterilmiştir. A VİTAMİNİ; Havuçta , balıkyağında, yumurtada, yeşilliklerde bulunur. Görevi bünyenin gelişmesini temin eden, yumurta verimini arttırır, sinir sisteminin normal çalışmalarını düzenler, görme hassasını kuvvetlendirir, iştahı açar, hastalıklara karşı vücut direncini arttırır. Eksikliği halinde bünyenin gelişmesi yavaşlar, hastalıklara karşı direnç azalır. Ve göz, solunum organları, böbrekler hastalanır, yumurta verimi azalır. Zafiyet, iştahsızlık meydana gelir, ömrü kısalır. B1 VİTAMİNİ; Yulafta, mayada, bakliyatta bulunur. Sindirim sistemi organlarını çalıştırır, gelişmeyi temin eder, sinir sisteminin çalışmasını düzenler. Noksanlığı halinde sinir sistemi bozukluğu (Ben-Ben), hazımsızlık meydana gelin. B2 VİTAMİNİ; Hububatta, yeşilliklerde bulunur. Gelişmeyi temin eder, yavru kuşlardaki telefatı azaltır, yumurta verimini çoğaltır, ayak parmaklarındaki felci önler. Noksanlığı halinde gelişme azalır, tüylerinde kırılma görünür, zafiyet, felç gibi rahatsızlıklar meydana gelir, yavru telefatı fazla olur. B12 VİTAMİNİ; Süt, et, karaciğer, kan, balık unu gibi gıdalarda bol miktarda görülür. iştahı arttırır, gelişmeyi temin eden, vücudun hastalıklara karşı direncini çoğaltır, telefat önler, tüy dökümüne mani olur. Eksikliği halinde bünyenin gelişmesi azalır, zamansız tüy dökümü olur, zafiyet ve telefat artar. denilen ve kanaryada tüy yolma, gagalama, yumurtayı kırıp yemek hırçınlığı görülür. C VİTAMİNİ; Limon ve yeşilliklerde bol miktarda bulunur. Bünyenin hayatiyetini sağlar. Noksanlığı halinde gelişme azalır, cılız yavrular meydana gelir. E VİTAMİNİ; Yeşil salata, sürmüş tohumlar ve galeta. ununda bulunur. Bilhassa kanaryanın çiftleşme ve üremesinde hormonlar üzerinde mühim rol oynar. Yumurta verimini artırır. Noksanlığı halinde erkek kanaryada cinsi kudretsizlik ve hattâ kısırlık meydana gelir. Dişi kanaryanın ise yumurtalıklarında bozukluklar olur. Yumurtadan yavru verimi azalır ve yavru telefatı çoğalır. D VİTAMİNİ; Balık yağında, yumurta sarısında, tereyağında, sütte bol miktarda bulunur. Kemik dokusunun, onarım ve gelişmesinde büyük rolü vardır. Bünyedeki fosfor ve kirecin yapıcı faaliyetini hızlandırır. Noksanlığı halinde kemik zafiyetine, raşitizm, sıskalığa sebep olur. Yumurta kabukları ince ve miktar itibariyle az olur.